Emeklilerin Bayram Heyecanı
Sevgili okuyucularımız, [email protected] e-posta adresime sorularınızı, görüşlerinizi ve önerilerinizi gönderebilirsiniz.
Kurban Bayramı yaklaşıyor. Peki, Türkiye’deki milyonlarca emekli bu bayramı nasıl kutlayacak?
Bayram sofralarında et olacak mı?
Emekliler torunlarına harçlık verebilecek mi?
Ya da bir başka bayramı daha kredi taksitleri ve gıda kuyruklarıyla mı geçirecekler?
Her yıl olduğu gibi, bu yıl da kamuoyunda bir beklenti var:
“Bayram ikramiyesi artacak mı?”
Ama asıl sorulması gereken şu: Bu ikramiye, bu ekonomik tabloda hâlâ anlamlı mı?
Bir Zamanlar Bayramlar Daha Coşkuluydu…
2018’de başlatılan bayram ikramiyesi uygulamasıyla emeklilere 1.000 TL ödeme yapılıyordu. O zamanlar, Türkiye Diyanet Vakfı, Türk Kızılayı ve Mehmetçik Vakfı’na kurban bağışı yapmak isteyen bir emekli, bu miktarla rahatlıkla bağışını yapabiliyor, kalan parayla da torununa harçlık verebiliyordu.
2018’deki Kurban bağış bedelleri şöyleydi:
- Türkiye Diyanet Vakfı: 850 TL
- Türk Kızılay: 850 TL
- Mehmetçik Vakfı: 950 TL
Yani o dönemdeki ikramiyeyle sadece kurban bağışı değil, bayram da kutlanabiliyordu.
2025: Emeklinin Ikramiyesi ve Zorluğu
Bugün 2025 yılındayız. Emeklilere verilen bayram ikramiyesi ise 4.000 TL.
Ama kurban bağış bedelleri o kadar yükseldi ki, artık bırakın bağışı, vitrindeki afişine bile bakmak lüks haline geldi.
Türkiye Diyanet Vakfı: 13.500 TL
Türk Kızılay: 13.250 TL
Mehmetçik Vakfı: 14.500 TL
Ikramiye artışı 7 yılda %300’e ulaştı.
Kurban bağış bedelleri ise %1.400’ün üzerinde arttı.
En ucuz bağış bedeli, emeklinin aldığı ikramiyenin 3 katından fazla.
“Market fiyatları ucuzdur” diyenlere: Etiketleri kim bastı?
Peki ya kendi kurbanını kesmek isteyen emekli?
Zincir marketlerde 2025 fiyatları şu şekilde:
- Küçükbaş kurbanlık: 15.950 – 19.950 TL arası
- Büyükbaş 1/7 hisse: 26.950 TL
4.000 TL’lik ikramiye, büyükbaş kurbanın sadece %15’ine, küçükbaş kurbanlığın da 4’te 1’ine yetiyor. Yani emekli artık ne bağış yapabiliyor ne kurban kesebiliyor, ne de sofrasına et koyabiliyor.
Bu bir ekonomik gerçek değil, sosyal dışlanma durumudur.
Kurban Kesemeyen Emekliye Bayram mı Olur?
Bu durum artık istatistik değil, sosyal yıkımdır.
7 yılda:
Bayram ikramiyesi 4 kat arttı.
Kurban bağışları 15 katına çıktı.
Market fiyatları ise 13–14 kat arası arttı.
Bu oranlar sadece enflasyonla açıklanamaz.
Evet, fiyatlar arttı. Fakat mesele sadece ekonomi değil, tercihler meselesidir.
Bu dengesizlik, sosyal devlet anlayışının kaybedilmesidir.
Emekliye bayram yaşatmayan bir düzenin, kendisini sosyal adalete ulaştırdığını ilan etmesi trajiktir.
Bu Bayram Adımların Atılması Gerekiyor
Bayram ikramiyeleri artık sembolik olmaktan çıkmalı.
En azından bir emeklinin bir kurban bağışı yapabileceği, torununa harçlık verebileceği seviyeye getirilmelidir.
En az bir emekli maaşı kadar olmalıdır. Tabii ki en düşük emekli maaşı olan 14.469 TL kadar değil.
Ve yılda iki kez verilmesi bir gelenek değil, anayasal sorumluluk olmalıdır.
Emekliler bu ikramiyeyi bayram için değil, ayakta kalabilmek için bekliyor.
Siyasi iktidar bu çağrıyı duymalı, emekliye “yalnız değilsiniz” diyebilecek bir düzenlemeyi ivedilikle hayata geçirmelidir. Bayram ikramiyeleri bayram harçlıkları olmamalıdır. Aksine, bu ikramiyeler “verilmiş sadaka”dan öteye geçemez.
Emekli için Kurban Bayramı, sofrada et yoksa sadece takvimde yer alır.
Bu çağrı sadece benim kalemimin değil, emeklinin kalbinin sesidir.
Bu sesi duyanlar, bu ülkenin geleceğini şekillendirecek olanlardır.
SORU: Merhaba, 17.06.2022’de işe başladım ve işten çıkarılacağım. Kıdem tazminatımı nasıl hesaplayabilirim? –Yaren Akan
CEVAP: Merhaba Yaren Hanım, kıdem tazminatını hesaplarken, aynı işveren altında çalışılan her tam yıl için otuz günlük giydirilmiş brüt ücret esas alınır. Bu ücretin belirlenmesinde sadece maaş değil; çalışanın son brüt ücretine ek olarak düzenli olarak alınan yemek yardımı, yol parası, ikramiye, prim gibi yan haklar da dikkate alınır. Bu kalemler, kıdem tazminatının doğru ve adil biçimde hesaplanmasını sağlar. Ayrıca, tam yıl olmayan hizmet süreleri de orantılı olarak hesaba katılır. Böylece çalışılan sürenin tamamı kıdem tazminatı hesaplamasında göz önünde bulundurulmuş olur. Son aya ait maaş bordronuz kıdem tazminatı hesaplamasında kullanılarak daha doğru sonuç alabilirsiniz. İnternet üzerinde bulunan kıdem tazminatı hesaplama araçlarından faydalanabilirsiniz.
